Karl Tiréna báddenmátkkit
Áigumušain dokumenteret juigiid Karl Tirén mátkkoštii guhtta gearddu fonografain ja guorus vaksarulláigauin noađis. Dát mátkkit ja su iežá báddenmátkkit lea čielgasit čilgehuvvon Gunnar Ternhaga girjjis Jojksamlaren Karl Tirén (2000).
Vuosttaš báddenmátkki manai dálvemárkaniidda Árviesjávrries ja Árjepluoves guovvamánus 1913. Suoidnemánus 1913 Tirén čađahii čoagginmátkki gos son álggahii fonografabáddemiid – eanemusat Deartnás dan nu gohččoduvvon rohkohallanbeaivebasi (böndagshelg) – ja dan maŋŋil jotkkii čoaggima čállit gulu mielde.
Ođđajagimánus 1914 Tirén manai dálvemárkanis Liksjoes ja Sjelties joatkkit báddendoaimma. Geasset 1914 dahkkojedje báddemat mátkkis Jåhkåmåhkkái ja Huhttánii geassimánu loahpas eananhearrá Walter Murraya čoahkkimiid oktavuođas sierra báikkiin boazodolliin. Tiréna maŋemus gieddebádden fonografain dahkkui golggotmánus 1915, dan oktavuođas go son leai bovdehuvvon guossin Maria Persson- Johanssona heajaide. Son lea okta dain deháleamos juigiin.
Dálvemárkanat Árviesjávrries ja Árjepluovves 1913
Vuosttaš báddemiid Karl Tirén dagai dálvemárkaniin Árviesjávrries, guovvamánu 8–9 beivviid. Dan maŋŋil Tirén jotkkii Árjepluovvái gos maid galggai leat márkan. Ovdal dán mátkki sus leai leamaš oktavuohta Maria Perssoniin, guhte divttii Tiréna báddet su viesus, dohko gosa maid bovdii sogaid ja ustibiid juoigat.
Árviesjávrries Tirén leai oahpastuvvan čálliin ja ruovttoguovlludivššáriin Karl-Erik Forsslundain (1872–1941). Son searvvai Tiréna báddenbarggus Árjepluovves ja čálii guhkes artihkkala, När lapparna joika, su dovdduid birra. Artihkal almmuhuvvui Dagens Nyheternas njukčamánu 2 beaivvi 1913.
Govahallamat juigiin
Artihkkalis Forslund dahká smávva govahallamiid máŋggaid juigiin geat ledje sajis ja son čilge got báddebargu dahkkui, mii dahká artihkkala lohkanveara ja movttiidahttá dan vejolašvuođadahkamii dán oktavuođas.
Forsslunda teaksta lea seaguhus romantalaš eksotismas sámiid eallimis ja kultuvrras seammás go son geahččala čilget ja bealuštit juoigama dego guhkás ovdánan musihkkahápmi – juoga mii leai Karl Tiréna vuolggasadji iežas barggus sámi musihkain. Loga Forsslunda artihkkala dás.
Kommentarer